مدیر پنل: دکتر سعید اسلامی، فارغ التحصیل دکتری تخصصی بیوانفورماتیک از دانشگاه آمستردام هلند

دانشیار دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

مهمانان برنامه:

دکتر مجید غیور مبرهن، فارغ التحصیل دکتری تخصصی تغذیه از دانشگاه ساری انگلستان

 استاد دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد

 

دکتر عباس پرداختی، استاد فارماسیوتیکس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمان و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی کرمان

 

دکتر محمدعلی شهبازی، فارغ التحصیل دکتری تخصصی نانوتکنولوژی از دانشگاه هلسینکی فنلاند

استادیار دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی زنجان

دکتر اسلامی، مدیر پنل همکاری های بین المللی در حوزه پژوهش، با مقدمه ای کوتاه در خصوص پژوهش در سطح دنیا، جلسه را آغاز کردند.

سپس دکتر پرداختی از اهداف گوناگون برای انجام کار‌های بین المللی سخن گفتند. این اهداف عبارتند از:

۱- لینک شدن با اساتید خارج از کشور و زمینه سازی برای مهاجرت

۲- انجام پروژه‌های بین المللی برای استفاده از امکانات مراکز علمی پیشرفته دنیا و منابع سایر کشورها

۳- راه اندازی شبکه‌های بین المللی

 

در ادامه دکتر اسلامی پرسشی را در خصوص مهاجرت مطرح کردند که آیا از نظر اساتید حاضر در پنل شدت یافتن مهاجرت پدیده‌ای مطلقا منفی است یا می‌توان جنبه‌های مثبتی را نیز برای این موضوع متصور شد؟

دکتر شهبازی در پاسخ به این پرسش فرمودند:« به موضوع مهاجرت نمی‌توان به صورت صفر و صد نگاه کرد.تقریبا در تمام کشورها مهاجرت وجود دارد و فی‌النفسه مشکلی ندارد که عده‌ای از افراد با رفتن به کشوری دیگر تکنولوژی‌های جدید را بیاموزند و فارغ از اینکه برگردند یا نه، بتوانند به بشریت کمک کنند.»

در ادامه ایشان مثالی از کشورهای آسیایی مانند چین ارائه کردند که که در سالیان اخیر با بازگشت افراد تحصیلکرده در خارج، انتقال تکنولوژِ صورت گرفته و منجر به پیشرفت کشور شده است.

 

یک مشکلی که از نظر ایشان وجود دارد این است که متاسفانه بسیاری از دانشجویان یا اعضای هیئت علمی در پاسخ به این که علت بین المللی سازی پژوهش چیست، پاسخ‌های ناراحت‌کننده‌ای می‌دهند. اکثر دانشجویان هدف از بین‌المللی سازی را لینک شدن برای مهاجرت و اساتید برای ارتقا سطح خود می‌دانند. اما پاسخ به این پرسش در خارج از کشور اکثرا گسترش نتورک بین‌المللی است که یکی از مزایای آن افزایش گرنت است.

بنابراین شفاف سازی هدف پژوهش‌های بین‌المللی میان اعضای هیئت علمی و دانشجویان کشور موضوع بسیار مهمی است.

پرسش بعدی که از سمت دکتر اسلامی مطرح شد در خصوص تفاوت هدف از پژوهش در ایران با جهان است، به گفته ایشان ما از نظر تولید علم در دنیا رتبه بسیار خوبی داریم اما از نظر حل مسائل به وسیله امکانات وضعیت خوبی نداریم. ایشان از اساتید حاضر در پنل خواستند تا راهکارهای موجود برای حل این مشکل را بیان کنند.

دکتر پرداختی با اشاره به این که میان دانشجویان تصور اشتباهی نسبت به وضعیت کشورهای خارجی ایجاد شده است، گفتند: "تلاش و زحمتی که در کشورهای دیگر کشیده میشود قابل مقایسه با ایران نیست. در کشورهای دیگر بفرد باید وظایف خود را به درستی و در زمان معین انجام دهد و همسو با پیشرفت های بین المللی باشد اما در ایران اینگونه نیست."

ایشان همچنین با بیان این موضوع که روش صحیح برخورد با معضل مهاجرت نخبگان، فراهم کردن امکانات و زیرساخت ها به گونه ای که مشوق فرد برای مهاجرت معکوس و بازگشت به کشور باشد، افزودند مهاجران باید ارتباط خود را با کشور حفظ کنند تا کشور از فناوری های روز دنیا استفاده کند و در مسیر پیشرفت قرارگیرد.

از نظر ایشان یکی از دلایل رعایت نشدن استاندارد های علمی در کشور بودجه محدود پژوهشی نسبت به سایر کشورهاست، اما مزیتی که در ایران داریم، ذخیره ی قوی دانشی ایران است که شامل نیروی انسانی و توان علم می باشد.

 

در ادامه دکتر اسلامی دیدگاه خود را در ارتباط با موضوع مطرح شده بیان کردند: "از دید جامعه شناسانه مهاجرت نخبگان، از دست دادن سرمایه انسانی و مطلقا بد است؛ اما میتوان از این چالش فرصتی برای انتقال دانش ساخت. چنین اتفاقی باید توسط سیاست گذاران صورت بگیرد و میتواند شروعی برای ارتباطات بین المللی باشد."

ایشان همچنین خاطرنشان کردند که پژوهش باید اصالت پیدا کند. پژوهش وسیله ای است که در جهت بهبود وضعیت جامعه استفاده می شود و مهم تاثیرگذار بودن پژوهش است و نه تعداد آن.

ایشان سپس با مخاطب قرار دادن دکتر شهبازی معیارهای جذب گرنت بین المللی را جویا شدند.

دکتر شهبازی در پاسخ به سوال ایشان فرمودند: دانشجویی جذب میشود که با اهداف سازگار باشد. منظم باشد و طبق برنامه مشغول فعالیت باشد و حل مسئله بداند و بتواند سازنده باشد. فرد متقاضی باید ایده داشته باشد.

دکتر شهبازی همچنین به اهمیت collaboration در راستای پیشرفت همگانی و جذب گرنت اشاره کردند.

 

در ادامه دکتر غیور مبرهن بر اهمیت توانمند بودن در کار تیمی تاکید کردند و به پتانسیل های موجود در دنیا برای جذب گرنت در حوزه های مختلف اشاره کردند.

ایشان همچنین بر اهمیت پرزنت کردن صحیح خود جهت اخذ گرنت تاکید داشتند.  از نظر ایشان موقعیت های شغلی و تحصیلی مناسب را می توان با اندکی جست و جو در فضای مجازی بدست آورد.

در ادامه دکتر اسلامی با تکمیل فرمایشات دکتر غیور، دو پایگاه اینترنتی LinkedIn و research gate را معرفی کرده و به دانشجویان حاضر در پنل استفاده از آن ها را توصیه نمودند. سپس سوالی در خصوص تاثیر سیاست و حواشی سیاسی بر پژوهش های بین المللی و راهکارهای برطرف کردن آن مطرح کردند.

دکتر پرداختی در پاسخ به این سوال گفتند:" در صورت برقراری ارتباطات فردی، امکان پشت سر گذاشتن موانع سیاسی وجود دارد؛ همانگونه که امروزه نیز در پژوهش هایی با موضوعاتی مانند بیماری ایدز نمود دارد." ایشان در مجموع میزان تاثیرگذاری سیاست را در پژوهش های حوزه ی سلامت ناچیز دانستند.

 

دکتر شهبازی در بخش آخر سخنان خود، به مهم ترین عامل اخذ گرنت پرداختند. از نظر ایشان مهم ترین عامل، نوآوری است و از نوآوری در کشورهای پیشرفته استقبال بسیار خوبی می شود در حالیکه در کشور ما چنین شرایطی مهیا نیست.

ایشان نوآوری را به دو دسته ی نوآوری در ارائه متدولوژی جدید و نوآوری در زمینه تعریف مشکلی که تاکنون مورد توجه نبوده اما وجود داشته است، تقسیم بندی کردند.

فاکتورهای مهم دریافت گرنت از نظر دکتر شهبازی بدین شرح است: نوآوری، علم قوی، نحوه ارائه درخواست و مصاحبه خوب و تاثیرگذار

در نهایت ایشان نکاتی را در خصوص اهمیت امکان پذیری انجام پروژه بیان نمودند که شامل سه بخش، عملی بودن اجرای ایده، مشخص بودن لاین کاری و شناخت از موسسه ای که پروژه در آن انجام می شود، می باشد.

دکتر غیور در بخش پایانی سخنان خود در تایید فرمایشات دکتر شهبازی، عنوان کردند که عامل اصلی موفقیت در اخذ گرنت، ساخت ارتباطات با انسان های موثر و بزرگ در موقعیت هایی مانند سمینارهاست. در ارتباط با این افراد باید رفتار حرفه ای را رعایت نمود و توانمندی های خود را به خوبی ارائه داد. ثبات شخصیتی نیز دیگر عامل مهم در این مسیر است.

در انتهای پنل، دکتر پرداختی و دکتر اسلامی با جمع بندی صحبت های گفته شده و اشاره به اهمیت رصد علمی و آینده نگری به پنل پایان دادند.